TANZANYA - KİLİMANJARO TIRMANIŞI (ŞERAFETTİN ÇENGEL)

EYLÜL 2019

Not; Değerli gezgin arkadaşım Dr. Şerafettin Çengel beyin yapmış olduğu Kilimanjaro Dağı tırmanış hikayesini konuk yazar olarak Seyahatname'de paylaştı. Kendisine teşekkür ediyorum.  

Malik YAVAŞ.

Değerli  dostlar;

Afrika kıtasının en yüksek noktası olan Kilimanjaro dağına tırmanmak amacıyla uçak biletimi Nisan ayında yani 5 ay önce almıştım. Çok önceden beri hayalim olan bu tırmanışımı da 11-15 eylül 2019 tarihlerinde 5 günde gerçekleştirdim. Tabi süre çok olduğu için araştırmalara ancak Ağustos ayında başlayabildim ve internetten bu dağ, dağa tırmanış yapan şirketler, rotalar ve diğer gereksinimlerle ilgili bilgileri topladım.

Bu dağa tırmanmak için dağ ile aynı adı taşıyan ve dağın hemen güneyinde bulunan Kilimanjaro International Airport (KIA) uygun bir alan ve Türkiye'den doğrudan uçuş var. Ancak Türkiye'den gidişte uçak önce ülkenin Zanzibar adasına uğruyor, ordan yolcu alıp 40 dakika sonra da Kilimanjaro airporta geliyor. Bu yolculuk 9 saat sürüyor. Dönüş ise doğrudan 7 saat. Uçak bileti normalde 1000 USD civarıydı ama ben millerle aldım. Bilet fiyatı 40.000 mil+1600 TL alan vergisi idi. Vergiyi de mille ödersek 87.000 mil tuttu. 50.000 milim vardı ,37.000 mil avans mil aldım. 18 ayda 37.000 mili ödersem yol param sıfır olacak.

İnternet üzerinden yaptığım araştırmalar, bu dağa tırmanışın 5-6-7 günlük sürelerle yapıldığını ve ücretin de 1500-2000 USD arasında değiştiğini göstermiştir. Bu arada 5-10 kişilk bir grup halinde giderseniz fiyatın 1200 USD'ye kadar düştüğünü öğrendim. Bunda önemli olan faktörler, tırmanışın hangi rotadan yapılacağı, ve kaç gün yapılacağı üzerine değişmektedir. Ben ekonomik olan rotayı seçtim. Aşağıda ilk haritada görüleceği üzere Kilimanjaro tırmanışı için dördü güneyde, ikisi batıda ve birisi de kuzeyde olmak üzere 7 rota bulunmaktadır. Ben güneyde en doğuda bulunan Marangu rotasını 5 günlük olarak seçerek Serengeti Joytours firmasıyla 1350 USD'ye anlaştım ve 270 USD %20 peşinatı KK ile ödedim. Bu rotanın en ekonomik rota olduğu ve gidiş dönüşün aynı rotadan olması nedeniyle farklı yer görmeme nedeniyle dezavantajlı olduğu söyleniyor.Bu arada 1350 USD fiyatın 732 USD'lik kısmını şirket Tanzanya Devletine veriyor, bunu rehberimin elindeki faturadan gördüm. 

9 eylül akşamı saat 20.00'de başlayan uçuşumuzda saat 03.00.te Zanzibar adasına indik. İnenler ve binenler olduktan sonra 04.00'te havalanan uçak 04.45'te KIA'ya indim. Tanzanya TC vatandaşlarına 50 USD karşılığı vize veriyor. Ben yeşil pasaporta Tanzanyanın vize muafiyeti olduğunu hatırlattıktan sonra görevli memur bir kaç amirine sorup 50 USD kaybetmenin hüznü? içerisinde mühürü bastı ve çıkışa geçtim. Burada biraz bekledikten sonra firmanın gönderdiği şoför beni alıp 40 km mesafedeki Moshi Kasabasına götürdü. Şirketin tırmanıcılar için kullandığı Keys Hotelde kahvaltı edip öğleye kadar istirahat ettim. Öğleyin rehberim Amiri gelerek tırmanış eşyalarımı kontrol etti. Uyku tulumumu, eldivenlerimi, tırmanış gecesi ceketimi beğenmeyerek kiralamam gereğini, bunun yanında tırmanış sopaları (hiç kullanmadım), baş feneri, iki plastik matara da kiralayarak toplam 50 USD kiralayarak hazır hale geldik. Öğleden sonra kendim Moshi kasabasını gezdim. Firmanın tek müşterisiydim ama 1 rehber, bir aşçı ve 3 taşıyıcı (portör) olmak üzere kurallara göre 5 kişilik ekiple çıkma zorunluluğumuz vardı.

Kilimanjaro tırmanışının 7 rotası

  

VE TIRMANIŞ

(Toplam mesafe 34 km gidiş ve 34 km dönüş 68 km).Ama rehberim bazı özel yerleri bana göstermek isteyince toplam yolum 75 km oldu.

11 eylül çarşamba sabahı saat 09.30'da bir minibüsle 5 kişi gelerek tırmanış yeri olan 44 km mesafedeki Marangu kapısına gittik. Burada biraz fotoğraf çekip, rehberimiz bazı evrakları verip ve o da bende gerekli imzaları atıp saat 12.00'de tırmanışa başladık. Marangu Kapısı 1779 m kotunda ve 8 km yürüyerek Mandara Hut(2820 m)'a varacağız. Sonuçta bugün 1040 m yükseleceğiz. Yoğun bir yeşillik bitki örtüsü içinde ilerleyerek, bazan maymunlarla yarenlik ederek ilerlerken saat 14.00'te rehberimiz Amiri çantadan bir paket çıkararak bana verdi. İlk öğle yemeğimiz imiş.

Kilimanjaro tırmanışı için Marango kapısı başlangıç noktası ve tırmanışta ilk etap.

Bu arada yolda çok sayıda tırmanışı tamamlayan gruplara rastladık.Onları kutladık, onlar da bize şans dilediler. Yükselti az olduğundan hava sıcaklığı 25 derece civarı, yol yumuşak ve eğim azdı. Yürünecek mesafe de fazla sayılmazdı 8 km.  

İlk etapta yürürken, tırmanışı tamamlayanlarla da karşılaştık.

İlk gün yol kumanyası, Önde Rehberim Amiri arkada ben ilerliyoruz.

Yolda ara sıra aşağı ve yukarı istasyona kalan mesafeleri gösteren levhalar yer almaktadır. Saat 16.00 civarı ilk kamp yerimiz olan Mandara Kampına(2720 m)  varmış olduk . İlk gün yayvan, yeşillik ve ılık bir havada sadece 1040 m yükselmiş olmaktan dolayı yorgun değildik. Ama vücudumuzun klimatizasyonu açısından bu duraklamaların gerekli olduğu bize anlatıldı.Burada ki ahşap bir kulübede (4 kişilik) bir japon arkadaşla iki kişi birlikte konakladık. Akşam yemeği olarak aşçımız bana çorba, tavuk,pilav, makarna ve salatadan oluşan bir menü hazırlamış.Yemekler kampın restoranında yeniyor. Yanına da termosla çay getirmiş. Kurallar gereği ekip, misafirlerle birlikte yemek yemiyor. Kalabalık grupların yanında tek kişi yemek de hoş olmuyor doğrusu. Yemekten sonra yatakhaneler dışında loş bir ışıktan başka bir şey olmayınca biraz kitap okudum ve yattım. Sabah 07'de uyandırılmak veya uyanmak üzere.

Mandara Hut,2720 m kampına varış ve kulübeler.

Mandara kulübe içi ve restoranda Amiri ile yemekte.

KİLİMANJARO TIRMANIŞI-2. gün

Sabah 07.00'de elemanlardan birisi kapıyı çalarak uyandırdı ve yüzümüzü yıkamak üzere sıcak su getirdiğini söyledi. Oysa kampta tuvalet ve banyo vardı, o nedenle tuvalete geçeceğimi söyleyip elemana teşekkür ettim. 07.30'da aşçımız gelerek kahvaltının hazır olduğunu söyledi. Kahvaltı olarak irmik çorbası, ananas, mango,muz, kek, çay ve kahve verildi. Hepsini severek yedikten sonra ekibimizden taşıyıcılar bir sonraki kamp olan Horombo Hut'a(3720m.) yola koyuldular. Bunlar sadece bize altyapı sağladıkları için bizimle yürümeleri gerekmiyor ve daha çabuk varıyorlar. Sadece rehber tırmanıcıyla yürüyor. O anda kampta her iki yöne de bir hareket gözleniyor. Tırmanışın ikinci günü olarak yukarıya gidenler olduğu gibi, tırmanışı bitirmek için Marangu kapısına gidenler de oluyor. Bu arada kampta yerel rehber ve taşıyıcıların bazı şovlarını da izliyoruz.

08.20'de yola çıktık. Bugünkü yolumuz 11 km ve 1.000 m yükseleceğiz. Burada bitki örtüsünün düne göre biraz değiştiğini ve iğne yapraklı türler-çam ağırlıklı yoğunlaştı. Tropikal bitkiler kalmadı. Bitki örtüsü, yükseldikçe daha seyrekleşip ot ve sazlıklara doğru dönüştü. Yoldan biraz içeride olmasına rağmen diğer tırmanıcıların atladığı Maundi kraterini jeolog olduğum için bana gösterdi.

 

İkinci gün tırmanışa devam, tropikal bitki örtüsü yerini otsu bitkilere bıraktı.

Orman içinde kaybolmuş Maundi Krateri, buradan 5149 rakımlı Mawenzi zirvesi

İkinci gün  zirve yapmış tırımanıcılar ve arka planda Kibo ve Mawenzi






Buradan devamla yine maymun, Hyraxy türü köstebek, özel ismini hatırlayamadığım kuş türleri yolda bize eşlik ettiler. Daha yüksek kotlar ilerledikçe arazi bitki örtüsü yönünden saz ve otlara dönüşmeye başladı. Hava sıcaklığı da o yükseltiye rağmen(3000-3250 m arası) 25-28 dereceydi ve rahat bir yürüyüş ortamı sundu. Saat 13.00 sırası Horombo kampına 2-3 km kala öğlen yemeği yedik. Buradan aşağılarda kalan bir krater bacası olan Kifuniki kraterini seyrettik. Saat 15.00 civarı ise Horombo Hut'a vardık. Burada kayıt ve imzadan sonra 14 numaralı odaya İskoç Lisa ve İsviçreli Margretle aynı odaya verilmişiz. Akşam yemeğine kadar çevreyi gezdim, fotoğraf çektim. Saat 18.00'de akşam yemeğini yeyip çay içtikten sonra kulübeye geçtim. Aynı odayı paylaştığım kızlarla sohbetten sonra yattık.

32423 rakımlı Kifuniki Krateri ve Mandara-Horombo ortası mola yeri, öğle yemeği

3720 m. Horombo Kampı, kampın restoranı ve arkada 5149 m Mawenzi zirvesi

Horombo kampında çadır tercih edenler fazlaydı, Kibo yolunda Zebra Rocks yol ayrımı

KİLİMANJARO  TIRMANIŞI-3. GÜN

Horombo kampından konakladıktan sonra 13 eylül sabahı gerek kızların, gerek benim elemanlar kapıyı çalıp 6.50'de sıcak su leğenini yüzümüzü yıkamak için kapıya getirmişler. Ben yine tuvaletlere gitmeyi tercih ettim. Dönüşümde oda arkadaşım kızların giyinmelerine izin vermek için biraz dolaştım. 07.30'da aşçı Rahimu beni kahvaltı için restorana çağırdı.Kahvaltıda çok farklı bir şey peynirli gözleme vardı. Yine çorba, peynir,reçel, bal ve yanında çay ve kahve hazırdı. Güzel bir kahvaltıdan sonra arkadaşlarla vedalaştık, İskoç Lisa bizimle beraber Kibo yönüne devam ederken, İsviçreli Margret zirve yapmış, turun son günü olarak Marangu yönüne gidecekti. Bugün bir önceki güne göre daha kalın giyinip 08.15'te yola koyulduk.Horombo çıkışında sağa yol kavşağında Zebra kayaları işareti vardı. Amiri, benim jeolog olduğumu bildiğinden yolu 3 km uzatan Zebra kayaları yoluna saptık.Bu yoldan giderken kökü palmiyeye benzeyen,daha sonra bodurlaşan ağaç tarlasını gördük ve Zebra kayalıklarına geldik. Taşlar yer yer siyah, yer yer de beyaz boyalı olunca yerel halk zebra kayaları demişler ama bana hiç de enteresan gelmedi. Çünkü buradaki volkanik kayalara yukarıdan bir dönem beyaz karbonat tortuları, bir dönem de siyah lav,vs tortuları akmış ve taşlar siyah beyaz olmuş. Buraları görüntüleyip yolumuza devam ettik.1 km kadar tırmandıktan sonra yolumuza Mavenzi-Kibo kavşağı çıktı. Normalde en doğuda bulunan ve 5149 m yüksekliğindeki Mawenzi tepesinin 1.5 km yanından geçiyoruz ama bu tepeye ancak teknik dağcılık desteği ile çıkılabildiği için tırmanıcıların güzergahında olmuyor. Kibo Kampına önümüzde 5 km var ve yol düpdüzgün.Ayrıca bu kottan itibaren 4400-4500 m civarı bitki örtüsü sona eriyor. Çöl coğrafyası başlıyor. Arkasında da bu gece yarısı tırmanacağımız Kilimanjaro tüm heybetiyle duruyor. Bazan bulutlar, bazan güneş gölgesi zirveyi kaplıyor. Gözümüze çok yakın görünse de Kibo kampına ulaşmak bizi epey yoruyor. Saat 14.00'te 4720 m kotunda Kibo Hut'a varıyoruz. Bu arada yolda rehberimizin kumanya yeme talebini Kibo'da yerim diye kabul etmiyorum. Kibo'ya varınca da yorgunluktan yiyemiyorum. Sadece çay içebiliyorum. Bugün 12 km yürüyüp, 1000 m yükselerek Kibo Hut'a geldik ama iş burada bitmiyor. Gece 12'00'ye kadar dinlenip gece yarısı zirve tırmanışı yapılacak. Dolayısıyla gündüz uyumamız istendi. Yattık, uyumaya çalıştık ama ne mümkün, sadece dinlendik. Akşam 18.00'de akşam yemeği için uyandırılıp, tavuk eti, çorba,makarna ve pilav ve karpuzdan oluşan yemeğimizi yedik.Çay içtik.Yine yattık. Ama uyumak ne mümkün. Gece saat 23.30'da uyandırıldık ama uyuyamadık ki. Daha kalın giyindik. Baş lambamızı taktık, Şapka,vs takıp 00.15'te yola çıktık.Sıcaklık başlangıçta 0 dereceydi.Fotoğraf makinamızı sırt çantamıza sardık.

YARIN ZİRVE!!!!

Zebra Rocksa giderken yerel inanışa göre dizilmiş taşlar ve Zebra Rocks

Zebra Rocks ve 500 m sonra Mawenzi-Kibo yol ayrımı

Yol ayrımında sağa bakınca Mawenzi, sola bakınca Kibo(Kilimanjaro)

Kilimanjaro (Kibo Volkanı) panoramik görüntü

Kibo(Kilimanjaro) bazan sisli, bazan berrak, yaklaşıyoruz.

Kibo Hot(4720 m) geldik. Defteri imzalıyoruz.

 KİLİMANJARO TIRMANIŞI-4.GÜN-ZİRVE

13 Eylülü 14 eylüle bağlayan gece yarısı saat 24.00 civarı herkes dışarıda toplandı. Daha kalın giyinmiş, baş lambalarımızı takmış, eldivenleri ve kış başlığını takmış, tırmanış için start verilmesini bekliyorduk. Gruplar üçer beşer hareket etmeye başladılar. Kibo'da yukarıya harekete hazır yaklaşık 100 kişi vardık. Gece tırmanışın amacı gece soğuğunda toprak ve kayaların daha sıkı olması ve kaymaların daha az olmasıydı. Hava sıcaklığı 0 derece civarıydı

Ancak bu tırmanışa aşçı ve taşıyıcılar katılmıyorlar, çünkü zirve yapılıp muhtemelen sabah 10-11 civarı yine buraya gelinecekti. Tırmanışa Amiri ile başladık, o önde ağır ağır gidiyor ve bizim de kendisini takip etmemizi istiyordu. Acele edilmeyecek, hızlı davranılmayacak ve fazla efor sarfedilmeyecekti. Eğim ilk başlarda 35-40 dereceydi. Yolu dik yürüdük. Sonra eğim 50-60 derece olunca S'ler çizmeye, daha da dikleşince Z'ler yapmaya başladık.Yolda duraklayanlar ya bizim de duraklamamıza yol açıyor, ya da zor bela yanlarından düşmeden geçmeye çalışıyorduk. Yolda 4 tırmanıcının rehberleriyle birlikte sağlık sorunlarıyla birlikte malesef geriye döndüklerini görmek onlar adına büyük şanssızlıktı. Bu arada tekerlekli sandalyesi ile zirveye çıkmaya çalışan Y.Zelanda'lı tırmanıcı ve yardımcısının çilesine hem kızdım, hem de takdir ettim. Gece zaman ilerliyor ama yol bir türlü azalmıyordu. Bir ara midem bozuldu, kendimi iyi hissetemdim ve istifra ettim ama midem boştu ve birşey gelmedi. Hava sıcaklığı -5 civarına düşünce Amiri bana çantasından kabuk ceketi verdi ve kendimi daha iyi hissettim. Ay yukarıda görünüyor ama ışığı nedense parlak değildi. Kaç gündür yanında dolaştığımız Mawenzi Tepe ile kendi konumunuzu ölçüyordum. Mawenzi Tepe 5149 m ile Uhuru'dan 750 m düşük olduğu için onun seviyesini kendim için nirengi noktası olarak tutuyordum Ama onca tırmanma ve yürümeye rağmen hala Mawenzi seviyesine gelememiştik.Bu son tırmanışta çok fazla oturup dinlendim. Tepedeki krater kenarına yaklaştığımızı görüyor ,fakat bir türlü çıkamıyorduk. Sonra termometre -10 gösterdiğinde saat 5'e geliyor ve güneş ufukta kızıllığı ile kendini belli etmeye başlamıştı. Daha sonra krater kenarına 200 m falan kaldığını farkedince moralim yerine geldi ve tırmanışı sürdürdüm. Kibo volkanı 360.000 sene önce püskürmüş, krater kenarları ve ortasında bir krater çukuru oluşmuş.Tabi aradan geçen zamanda bu krater konisinin kenarları erozyon vs ile aşınmış bazı yerler çukur kalırken, bazı yerler de sert tepeler halinde kalmış. Ulaştığımız ilk nokta veya tepe 5.685 m yükseklikteki Gilman's Point oldu. Saat 06.30 idi ve burada bir süre dinlendik. Gilman's Point Kilimanjaro zirvesinde yüksekliği tanımlanmış üç yükseltiden birisi ve en düşük kotlu olanı. Burada fotoğraf makinamızı çıkartıp foto, kamera ve görüntü aldık. Cep telefonunun şarzı ise gece yolda bitmiş. Ayrıca burada yanımda getirdiğim Türk bayrağı, Çorlu Belediyesi, Kapaklı Belediyesi, JMO bayrağı,  ile de fotoğraflar çektirip kraterin kenarında yürüyerek 500 m mesafedeki Kilimanjaro'nun ikinci yüksek noktası Stella Point'e (5758 m.) geldik. Burada da fotoğraf aldıktan sonra 1 km mesafedeki Uhuru Tepesine doğru yürüyüşe devam ettik. Burada kalabalık çok artmıştı. Çünkü biz 7 tırmanış noktasından biri olan Marangu kapısından gelirken diğer kapılardan gelen yüzlerce insan burada bir araya gelmiştik. Krater kenarındaki yaklaşık 1 km.lik neredeyse yatay yol bana çok zor geldi ve 5 dakikada bir oturup dinlenme ihtiyacı duydum. 14 eylül 2019 saat 08.20'de Kilimanjaro kraterinin en yüksek noktası Uhuru Peak'a(5895 m) ulaştık. Bu benim hayatım boyunca ulaştığım en yüksek noktaydı.Gerçi 2008 yılında Nepal'de Everest uçuşu ile Everest tepesini uçaktan yaklaşık 500 m kadar yakından görmüştük ama bu daha bir farklıydı. Çünkü buraya yürüyerek gelmiştik. Hem yorgunluk, hem soğuk ve hem de kalabalık sizin burada daha fazla kalıp çekim vermenize izin vermiyor ne yazık ki. Burada Uhuru Peak levhasının önünde kendim bayraksız ve Türk Bayrağı ile fotoğraf çektirebildim. Belediye ve JMO  bayrakları ile kenardan fotoğraf çektirebildim. Çünkü yüzden fazla insan Kilimanjaro tabelasının önünde fotoğraf çektirmek için bekliyordu.  

Kilimanjaro tırmanışında gece resimleri, son resim sabaha karşı

Kibo'da önce 3 nolu Gilman's Point(5685),sonra 2 nolu zirve Stella Point(5758)e geldik.

Yukarıdaki yükselti Uhuru Peak(5895 m), sağda Kibo krater çukuru

   

Tırmanıcılar zirve yolunda, sağda ise zirvenin 200 m tanında kar-buzul kümeleri.

14.09.2019 Saat.08.20 Uhuru Peak, Kilimanjaro/Tanzanya.






              

                   

Bu arada rehberimiz bir gün önce bu noktadan bir Tanzanya'lı rehberin herkesin bakışları arasında 30 m.lik krater çukuruna atlayarak intihar ettiğini anlattı. Acı bir durum. Uhuru Peak tabelası önünde kalabalık fotoğraf sırası beklerken biz de hemen kenarda yanımızda getirdiğimiz ve 5 yıl Meclis Üyeliğini yaptığım Çorlu Belediyesi, arkadaşımın Belediye Başkanı olduğu Kapaklı Belediyesi, Mensubu olduğum Jeoloji Mühendisleri Odası bayraklarıyla fotoğraflar çektirdik..Uhuru Peak civarında kar yoktu. Ama gerek 150 m aşağıda ve göz yanılması ile kraterin kuzey tarafında daha yüksek olduğu görüntüsünü veren kenarında çok kalın kar ve buz tabakaları duruyordu.

Dönüşe geçtik, yine aynı yoldan Kibo Hut'a varacak, burada biraz dinlenmeden sonra 11 km yürüyerek Horombo Hut'a varacaktık. Stella Point, Gilman's Point derken meyil aşağıya 7 saatten fazla süren tırmanışın aksine 2 saat 20 dakikada Kibo Hut'a iniverdik. Bu defa ne S ve ne de Z zikzak yaptık.Paldır küldür indik aşağıya. Serde jeolog olmak var tabi ki. Kibo'ya 11.00 civarı indik ve bizi bekleyen elemanlar tarafından kutlandık,hemen bize kahvaltı verildi. Kahvaltıdan sonra hemen uyudum . Saat 14.30 civarı ekip bizi uyandırdı ve 11 km yolumuz olması nedeniyle yola çıkmamız gerekiyordu. Kibo-Horombo 11 km ve 3 saat süren bir yolu iki defa 10'ar dakikalık dinlenmeyle aldık. Horombo kampında (3720 m) akşam yemeğinden sonra istirahate çekildik. Dönüş yolunda aynı yolları tırmanışta geçtiğimiz için çok fazla foto çekmedik.

KİLİMANJARO TIRMANIŞI-5.GÜN-SON

Horombo kampında son kez geceledikten sonra bugün, gelirken iki günde geldiğimiz 8+11 km=19 km.lik yolu bir günde ineceğiz. Bu da yaklaşık 6 saat olarak öngörülüyor. Kahvaltımızı gene irmik çorbası, gözleme ,tropikal meyvalar ve çayla yaptıktan sonra ekip Çorlu Belediyesi tarafından verilen tişört ve şapkaları giyerek Horombu Hut(3720 m) tabelası altında hem Kilimanjaro kutlamasını ve hem de bize(vermiş olduğumuz bahşişlerden dolayı) teşekkür gösterisi yaptı. Tek tip giyimden dolayı bu şow diğer katılımcılarla da takdirle izlendi. Bu arada diğer grupların şovlarını da izledik.

Horombo Kampında son günün sabahında ekibimizle birlikte.               

Daha sonra 19 km'lik yürüyüşümüze başladık.Taşıyıcılar hızlı yol alıp bizi Mandara'da bekleyecekler. Biz Amiri ile çıkışa göre daha hızlı bir şekilde, çıkan grupları selamlayarak yürüyüşümüze devam ettik. Saat 12.00 civarı çıkıştaki ilk kampımız Mandara'ya geldik. Burada aşçımız bizim için kumanya yerine makarna pişirmiş, karpuz kesmiş ve çay hazırlamış. Onu yedik, biraz dinlendik ve tekrar yola düştük. Son 8 km gelişimizde bahsettiğim gibi tropikal bitkiler, su sesleri, maymunların geçişleri arasında 15.30'da Milli Parkın başlangıç noktasına geldik. Burada son imzalarımızı attık, tırmanış sertifikamızı aldık.
            

Dönüş yolunda yukarıya eşya taşıyan portörler ve tropikal bölgeye giriş.

Dönüş yolunda Mandara Hut(2720 m) ve Marango Gate(1779 m.) Tırmanış sonu.

Tırmanışın sonu, Kilimanjaro defteri imzası, sertifika alınış, Maranğu'da Kibo ve Mawenzi volkanlarını kabartmaları.   

   

 Sertifika ve ekiple başarı kutlaması.

Grupla son resimleri alıp 45 km mesafedeki Moshi kasabasındaki otelimize gelmiş olduk. Burada ekip arkadaşlarımızla vedalaştık. bahşişlerini verdik. Bahşiş konusu ülkelere göre değişebiliyor, ben ufak bir soruşturma ile makul olduğunu öğrendiğim 200 USD(Rehbere 65, Aşçıya 35 ve 3 portöre toplam 100 USD) ödeme yaptım. Daha sonra tur opreatörü Angelica hanım beni ziyarete geldi. O gece Keys otelde kaldıktan sonra ertesi sabah 07.30 otobüsü ile Darüsselam ve Zanzibar adasına gitmek üzere Moshi'den ayrıldım.